Прымаж Трубар

Прымаж Трубар
Primož Trubar
Прымаж Трубар, партрэт. Праца Якаба Ледэрляйна, разьба па дрэве, 1578.
Род дзейнасці	перакладчык, перакладчык Бібліі, каталіцкі святар, пісьменнік, Protestant theologian, дзеяч Рэфармацыі, пастар
Дата нараджэння	9 чэрвеня 1508(1508-06-09)
Месца нараджэння	Славенія
Дата смерці	28 чэрвеня 1586(1586-06-28) (78 гадоў)
Месца смерці	Цюбінген, Германія
Месца пахавання	Цюбінген
Грамадзянства	Свяшчэнная Рымская імперыя  Славенія Аўстрыя Германія
Веравызнанне	каля Каталіцкая Царква і каля лютэранства
Дзеці	Felicijan Trubar[d] і Primus Truber[d]
Альма-матар	Венскі ўніверсітэт
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Прымаж Трубар (славенск.: Primož Trubar; 9 чэрвеня 1508 - 28 чэрвеня 1586) — славенскі першадрукар і рэфарматар.

Біяграфія

Прымаж Трубар нарадзіўся 9 чэрвеня 1508. З ранняга ўзросту ён пачаў наведваць царкву. Неўзабаве, калі ён пасталеў, зрабіўся святаром. У той час у Славенію пачалі паступова пранікаць пратэстанцкія ідэі. З 1530 Прымаж Трубар таксама пачаў прапаведаваць новыя хрысціянскія ідэі пратэстантызму. Для больш хуткага данясення новых ідэй да простага народа, набажэнствы праводзіліся на славенскай мове.

У 1547 годзе за распаўсюд пратэстанцкіх ідэй Трубар быў высланы з краіны. Таму яму прыйшлося пераехаць у Германію. На новым месцы Прымаж Трубар выдаў першыя друкаваныя славенскія кнігі «Абэцэдарый» («Буквар») у 1550 і «Малы катэхізіс» у 1551 годзе. Таксама ён зрабіў 25 перакладаў розных кніг на славенскую мову (у прыватнасці поўны пераклад Новага Запавету).

Вынікі дзейнасці

• Славенская пратэстанцкая літаратура пачалася менавіта з Прымажа Трубара і скончылася неўзабаве пасля яго смерці. Яго паслядоўнікамі галоўным чынам былі яго вучні: Ю.Далмацін, А.Багорыч, С.Крэль.
• Прымаж Трубар з'яўляецца адным з заснавальнікаў славенскай культуры, які захаваў і развіў славенскую мову; у сувязі з гэтым фактам 28 лістапада 2007 г. Урад Славеніі вырашыў абвясціць 2008 год Годам Прымажа Трубара. 500-я гадавіна нараджэння Трубара таксама ўвайшла ў спіс знамянальных дат ЮНЕСКА.

Літаратура

• Primus Truber. Der slowenische Reformator und Württemberg, hg. von Sönke Lorenz, Anton Schindling, Wilfried Setzler (Veröffentlichung der Kommission für geschichtliche Landeskunde in Baden-Württemberg), Stuttgart 2011, ISBN 978-3-17-021273-2.

Спасылкі

• Webzine Sloveniana article
• Slovene Government Communication Office Архівавана 26 студзеня 2007.
• Trubar Forum website in English and Slovene — translating Trubar into modern Slovene!
• Website of Velike Lasce Архівавана 5 снежня 2008.
• Famous Slovenes Архівавана 4 студзеня 2013.
• 500th Anniversary Celebrations of Trubar’s birth Архівавана 3 жніўня 2008.